«Կար­ծում եմ, որ ես 25 տա­րի է դե՛ռ ստեղ­ծա­գոր­ծում եմ, այլ ոչ թե՝ ար­դե՛ն ստեղ­ծա­գոր­ծում»

«Ի­րա­տե­սի» հյու­րը կոմ­պո­զի­տոր ԷԴՄՈՆԴ ՄԱ­ԿԱ­ՐՅԱՆՆ է։ Տա­րին հո­բե­լյա­նա­կան է։ Լրա­նում է ե­րի­տա­սարդ կոմ­պո­զի­տո­րի ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան գոր­ծու­նեու­թյան 25 տա­րին։ Էդ­մոնդ Մա­կա­րյա­նը Խ. Ա­բո­վյա­նի ան­վան հայ­կա­կան պե­տա­կան ման­կա­վար­ժա­կան հա­մալ­սա­րա­նի դա­սա­խոս է, Հա­յաս­տա­նի կոմ­պո­զի­տոր­նե­րի միու­թյան հա­մեր­գա­յին-կազ­մա­կերպա­կան բաժ­նի ղե­կա­վա­րը, Էդ­վարդ Միր­զո­յա­նի ան­վան պա­տա­նի կոմ­պո­զի­տոր­նե­րի մր­ցույ­թի հիմ­նա­դիրն ու գե­ղար­վես­տա­կան ղե­կա­վա­րը: Հան­րա­պե­տա­կան և մի­ջազ­գա­յին մր­ցույթ­նե­րի դափ­նե­կիր է, 2017 թ. ՀՀ մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյան կող­մից պարգևատր­վել է Ոս­կե մե­դա­լով:

-Էդ­մոնդ, սո­վո­րել եք Կո­մի­տա­սի ան­վան կոն­սեր­վա­տո­րիա­յում, մինչ այդ՝ Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին ճար­տա­րա­գի­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նում։ Ին­չո՞վ է պայ­մա­նա­վոր­ված այս­քան տար­բեր մաս­նա­գի­տու­թյուն­նե­րի ընտ­րու­թյու­նը։
-Թվում է՝ ի­րա­րից տար­բեր, բայց գո­նե ինձ հա­մար ի­րա­կա­նում ի­րար նման և ի­րար լրաց­նող մաս­նա­գի­տու­թյուն­ներ են։ Շնոր­հիվ ճար­տա­րա­գի­տա­կան գի­տե­լիք­նե­րի ես կա­րո­ղա­նում եմ ճիշտ կա­ռու­ցել իմ ե­րաժշ­տու­թյու­նը։ Եվ, ի վեր­ջո, ճար­տա­րա­գի­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նում սո­վո­րե­լու տա­րի­նե­րը, այդ մի­ջա­վայ­րը, մե­ծա­պես նպաս­տել են իմ աշ­խար­հա­յաց­քի ձևա­վոր­մա­նը։ Ե­թե չլի­ներ ճար­տա­րա­գի­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նը, ես պար­զա­պես այլ մարդ կլի­նեի: ՈՒ­րախ եմ, որ սո­վո­րել եմ այդ հա­մալ­սա­րա­նում և կրկ­նա­կի ու­րախ, որ ես ձևա­վոր­վել եմ այն­պի­սին, ինչ­պի­սին որ կամ։
Իսկ ընտ­րու­թյանս հա­մար, նախ ա­սեմ, որ բա­ցի ե­րաժշ­տու­թյու­նից, սի­րում էի նաև ֆի­զի­կա, մա­թե­մա­տի­կա, նաև աշ­խար­հագ­րու­թյուն, պատ­մու­թյուն ա­ռար­կա­նե­րը։ Ան­սա­լով ծնող­ներս խոր­հր­դին՝ ձեռք բե­րե­ցի ևս մի մաս­նա­գի­տու­թյուն։ Հի­շում եմ ան­գամ, երբ 9-10 տա­րե­կա­նում կոմ­պո­զի­ցիա­յի մաս­նա­վոր դա­սեր էի առ­նում Ա­րամ Սա­թյա­նից, նա ա­սում էր, որ մաս­նա­գի­տա­կան ընտ­րու­թյան հար­ցում պետք է լի­նել ա­զատ, ե­թե ե­րաժշ­տու­թյու­նը քոնն է, դու հետ կգաս:
-Գի­տեմ, որ բազ­մա­ժանր է Ձեր «ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան ներ­կապ­նա­կը», ու­նե՞ք նա­խընտ­րե­լի ե­րաժշ­տա­կան ուղ­ղու­թյուն:
-Ստեղ­ծա­գոր­ծում եմ տար­բեր ժան­րե­րում՝ ա­կա­դե­միա­կան (սիմ­ֆո­նիկ, կա­մե­րա­յին ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­ներ), էստ­րա­դա­յին (մյու­զիքլ, եր­գեր)։ Գրում եմ նաև ե­րաժշ­տու­թյուն ֆիլ­մե­րի, հե­ռուս­տա­հա­ղոր­դում­նե­րի, գո­վազ­դե­րի հա­մար։ Ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րիցս ա­մեն մեկն ինձ հա­մար իր ու­րույն տեղն ու­նի՝ ա­մե­նա­փոքր դաշ­նա­մու­րա­յին պիե­սից մինչև սիմ­ֆո­նիա։ Ես ամ­բող­ջա­պես նվիր­վում եմ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյան ստեղծ­ման պրո­ցե­սին։ Եվ, ի վեր­ջո, ե­թե դու պրո­ֆե­սիո­նալ ե­րա­ժիշտ ես (ոչ թե պար­զա­պես կա­րո­ղա­նում ես հո­րի­նել), բո­լոր ժան­րե­րը, ո­րոն­ցով ստեղ­ծա­գոր­ծում ես, քեզ հա­մար նույն հար­թու­թյան մեջ են։
-Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, կան ա­ռանձ­նա­ցող ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­ներ. հայ զին­վո­րին նվիր­ված «Ար­ժա­նի» եր­գը շատ սիր­վեց ու հա­ճախ է հն­չում։ Նաև մր­ցա­նա­կի էր ար­ժա­նա­ցել։
-ՈՒ­րախ եմ, որ այդ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյունս հա­վա­նու­թյան է ար­ժա­նա­ցել ունկ­նդ­րի կող­մից, ին­չը նաև թե­մա­տի­կա­յով է պայ­մա­նա­վոր­ված, գու­ցե նաև ստեղ­ծա­գոր­ծե­լու ժա­մա­նակ իմ հո­գե­վի­ճա­կից, ին­չու՞ ոչ, նաև կա­տա­րող­նե­րից (Սևակ Ամ­րո­յան, Գառ­նիկ Սար­գի­սյան)։
-Որ­քան գի­տեմ՝ Եր­կու թավ­ջու­թա­կի և դաշ­նա­մու­րի հա­մար գր­ված ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյունն էլ մեծ ճա­նա­պարհ է ան­ցել։
-Հու­սամ՝ դեռ կշա­րու­նա­կի իր ճա­նա­պար­հը: Այդ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը կոչ­վում է «Խան­գար­վա­ծը», ըն­տա­նի­քը կորց­րած պա­րու­հու մա­սին է: Մի քա­նի ան­գամ հն­չել է Հա­յաս­տա­նում, տպագր­վել թավ­ջու­թա­կի և դաշ­նա­մու­րի հա­մար գր­ված ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուում: Ռու­սաս­տա­նում այն կա­տա­րել է ան­վա­նի թավ­ջու­թա­կա­հար, կոմ­պո­զի­տոր Յա­րոս­լավ Սու­ձի­լովս­կին, ով, ի դեպ, նաև ՌԴ կոմ­պո­զի­տոր­նե­րի միու­թյան (ՌԴԿՄ) ե­րի­տա­սար­դա­կան մաս­նա­ճյու­ղի ղե­կա­վարն է, Վրաս­տա­նում կա­տա­րել է ՎԿՄ նա­խա­գահ Գո­գի Շա­վար­զաշ­վի­լին։ Հն­չել է նաև ԱՄՆ-ում:
-Խո­սենք կի­նոե­րաժշ­տու­թյու­նից. ֆիլ­մում հն­չող ե­րաժշ­տու­թյու­նը հա­ճախ լայն տա­րա­ծում է ստա­նում։ Առ­հա­սա­րակ, ինչ­պե՞ս է ստեղծ­վում ֆիլ­մին ու­ղեկ­ցող ե­րաժշ­տու­թյու­նը։
-Ցան­կա­ցած ֆիլմ ա­ռան­ձին մո­տե­ցում է պա­հան­ջում։ Բո­լոր դեպ­քե­րում, պետք է ստեղ­ծել ոչ թե հի­թա­յին, հեշտ ըն­կա­լե­լի, այլ ֆիլմն ամ­բող­ջաց­նող ե­րաժշ­տու­թյուն։ Ինչ խոսք, ա­ռա­ջին հեր­թին կարևոր է հան­դի­սա­տե­սի ար­ձա­գան­քը: Օ­րի­նակ, Հան­րա­յին հե­ռուս­տա­տե­սու­թյամբ «Ժի­րայր Գլենց» հե­ռուս­տա­նո­վե­լի հե­ռար­ձա­կու­մից հե­տո մեծ թվով նա­մակ­ներ էի ստա­նում ան­ծա­նոթ մարդ­կան­ցից, ով­քեր ա­սում էին, որ հա­վա­նել են ե­րաժշ­տու­թյու­նը և ան­գամ նո­տա­ներն էին ու­զում։ Սա է ա­մե­նա­մեծ գնա­հա­տա­կա­նը: Փաս­տո­րեն ե­րաժշ­տու­թյու­նը հա­մա­հունչ է ե­ղել ֆիլ­մին, ին­չը մարդ­կանց էլ ա­վե­լի է մո­տեց­րել իմ ե­րաժշ­տու­թյա­նը։
-Ե՞րբ և ինչ­պե՞ս սկ­սե­ցիք գրել ե­րաժշ­տու­թյուն ֆիլ­մե­րի հա­մար։ Ո՞րն է վեր­ջին ֆիլ­մը, ո­րի ե­րաժշ­տու­թյու­նը Ձեզ է վս­տահ­վել։
-2013-ին, երբ ար­դեն մեկ կար­ճա­մետ­րաժ վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլ­մի ե­րաժշ­տու­թյան հե­ղի­նակ էի, ա­ռա­ջարկ ստա­ցա գրե­լու ռե­ժի­սոր Վա­հե Սա­հյա­նի «Ելք չկա» գե­ղար­վես­տա­կան լիա­մետ­րաժ ֆիլ­մի ե­րաժշ­տու­թյու­նը: Հենց ա­ռա­ջին «փոր­ձու­թյան» ժա­մա­նակ ո­րո­շե­ցինք բարձր նշա­ձող սահ­մա­նել` ստեղ­ծե­լով ֆիլ­մի ե­րաժշ­տու­թյուն սիմ­ֆո­նիկ նվա­գախմ­բի հա­մար: Կա­տա­րեց Հա­յաս­տա­նի պե­տա­կան սիմ­ֆո­նիկ նվա­գա­խում­բը (դի­րի­ժոր` Սեր­գեյ Սմ­բա­տյան): Պրո­դյու­սեր, իմ լավ ըն­կեր Կա­մո ՈՒ­նա­նյա­նի հետևո­ղա­կան աշ­խա­տան­քի շնոր­հիվ ֆիլ­մը մեծ հա­ջո­ղու­թյուն ու­նե­ցավ Հա­յաս­տա­նում և նրա սահ­ման­նե­րից դուրս, ան­գամ ներ­կա­յաց­վեց Կան­նի կի­նո­շու­կա­յում: Իսկ այս պա­հին աշ­խա­տում եմ ե­րի­տա­սարդ ռե­ժի­սոր Հա­մո Շախ-Հա­կո­բյա­նի «Եր­կուսն ու եր­կու­սը» ֆիլ­մի ե­րաժշ­տու­թյան ստեղծ­ման վրա։ Հա­մա­վա­րա­կով պայ­մա­նա­վոր­ված` ֆիլ­մի նկա­րա­հան­ման աշ­խա­տանք­նե­րը հե­տաձգ­վել էին:
-Խան­դի զգա­ցո­ղու­թյուն չե՞ք ու­նե­նում, երբ Ձեր ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը սի­րում են, կա­տա­րում, տա­րա­ծում` հա­ճախ չի­մա­նա­լով, թե ով է հե­ղի­նա­կը։
-Ընդ­հա­կա­ռա­կը։ Ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը ե­րե­խա­յիդ նման է, երբ այն սկ­սում է ինք­նու­րույն կյան­քով ապ­րել, թևեր է առ­նում, ստեղ­ծա­գոր­ծո­ղի հա­մար դրա­նից լավ բան լի­նել չի կա­րող, ան­գամ ե­թե մար­դիկ այն սի­րեն, չի­մա­նա­լով՝ ով է հե­ղի­նա­կը։
-Իբրև ե­րա­ժիշտ՝ ինչ­պե՞ս եք վե­րա­բեր­վում քա­ղա­քի աղ­մու­կին։
-Որ­պես­զի մտ­քերս կար­գի բե­րեմ, ստեղ­ծա­գոր­ծեմ, շուրջս պետք է լուռ լի­նի։ Բայց մեր քա­ղա­քը աղմ­կոտ է և կո­լո­րի­տա­յին է նաև իր աղ­մու­կով։ Մենք բարձր ենք խո­սում, գործ ա­նե­լիս աղմ­կում ենք, բայց և այն­պես, սր­տա­բաց ենք, հյու­րըն­կալ, ու հենց այս դե­տալ­ներն են Երևա­նը ամ­բող­ջաց­նում։ Ի վեր­ջո, քա­ղա­քը մարդ­կան­ցով է քա­ղաք։ Ես սի­րում եմ մեր քա­ղա­քը։
-Ե­րաժշ­տու­թյամբ կա­րո՞ղ ենք բնու­թագ­րել տվյալ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը։
-Դժ­վար թե։ Մեր օ­րե­րում բա­վա­կան տար­բեր ուղղ­վա­ծու­թյամբ են ստեղ­ծա­գոր­ծում, տար­բեր ժան­րե­րում։ Նախ կա մի կարևոր հան­գա­մանք՝ ինչ­պես է ծն­վում ե­րաժշ­տու­թյու­նը` պատ­վե՞ր է, թե՞ զուտ քո սե­փա­կան հո­գե­վի­ճա­կի ար­տա­հայ­տու­թյու­նը։ Ե­րա­ժիշ­տը գու­ցե գրում է ժա­մա­նա­կա­կից ե­րաժշ­տու­թյուն, բայց, օ­րի­նակ, ֆիլ­մի հա­մար պատ­վի­րում են գրել մե­ղե­դա­յին ե­րաժշ­տու­թյուն, ու լսո­ղին կա­րող է թվալ, թե դրանք եր­կու տար­բեր հե­ղի­նակ­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­ներ են։
-Պատ­վե­րով ստեղծ­վել են հա­մաշ­խար­հա­յին գլուխ­գոր­ծոց­ներ։ Դա նույն­պես դր­դիչ ուժ է։
-Ի­հար­կե, ե­թե ա­ռա­ջար­կում են գրել ե­րաժշ­տու­թյուն, ու­րեմն գնա­հա­տում են քո ար­վես­տը։ Ե­թե խո­սում ենք հայ­կա­կան շու­կա­յի մա­սին, ա­պա ե­րա­ժիշտն իր հեր­թին փոքր շու­կա­յում մեծ քմա­հա­ճույք­ներ չպետք է ցու­ցա­բե­րի, օ­րի­նակ՝ X գու­մար պա­հան­ջի, երբ պատ­վի­րա­տուն ի զո­րու չէ վճա­րե­լու։ Ի­հար­կե, գնա­հա­տել է պետք քո աշ­խա­տան­քը, այն ժա­մա­նա­կը, որ ծախ­սել ես, բայց կարևոր է նաև ի­րա­կա­նու­թյու­նը ի­րա­տե­սո­րեն գնա­հա­տե­լը: Ի վեր­ջո, կրկ­նում եմ, կարևոր է, որ ու­զում են քեզ հետ աշ­խա­տել, գնա­հա­տում են ար­վեստդ, ստեղ­ծածդ էլ դա­րա­կում չի մնում, նոր կյանք է ապ­րում, նոր տեղ գնում։
-Հա­մա­վա­րակ, մե­կու­սա­ցում, տե­ղա­շար­ժի ու շփ­ման սահ­մա­նա­փա­կում­ներ, տա­րա­տե­սակ մշա­կու­թա­յին մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի ան­ժա­մա­նակ դա­դար. այս ա­մենն ի՞նչ ազ­դե­ցու­թյուն ու­նի ար­վես­տա­գետ­նե­րի, հան­րու­թյան, առ­հա­սա­րակ, մեր ի­րա­կա­նու­թյան վրա։
-Ես չեմ սրտ­նե­ղել այս ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում, սա ինչ-որ ա­ռու­մով հնա­րա­վո­րու­թյուն էր ինք­նա­մաքր­վե­լու, սե­փա­կան մտ­քերն ի մի բե­րե­լու, ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի հետ ա­վե­լի շատ շփ­վե­լու։ Մենք ապ­րում ենք գե­րա­րագ ժա­մա­նակ­նե­րում, թվում է՝ հասց­նում ենք ա­մեն բան։ Ի­րա­կա­նում շատ բա­ներ ա­րագ ա­նում ենք ու անց­նում։ Չնա­յած ա­ռա­ջա­ցած բազ­մա­թիվ խն­դիր­նե­րին՝ բո­լո­րիս պետք էր մեկ վայր­կյան կագ­նել ու շն­չել: Մշա­կու­թա­յին մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի դա­դա­րը, ի­հար­կե, մեծ վնաս է, դրանց պա­կա­սը զգաց­վում է ու զգաց­վե­լու է։ Տա՛ Աստ­ված՝ բո­լորս ա­ռողջ լի­նենք, բայց ա­վե­լի քան հա­մոզ­ված եմ, որ երկ­րորդ նման «հնա­րա­վո­րու­թյուն» չենք ու­նե­նա­լու։ Պետք է ար­դյու­նա­վետ օգ­տա­գոր­ծել այս «պար­տադր­ված» դա­դա­րը, նոր մտ­քե­րով, ուժ հա­վա­քած նա­խա­պատ­րաստ­վել ոչ կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին ժա­մա­նակ­նե­րին։
-Ինձ թվում է՝ ան­կու­մա­յին տրա­մադ­րու­թյուն­ներ ու գույ­ներ են լի­նե­լու նոր ստեղծ­վող գոր­ծե­րում։ Ինք­ներդ այս ըն­թաց­քում ստեղ­ծա­գոր­ծե՞լ եք։
- Բա­ցի ֆիլ­մի ե­րաժշ­տու­թյու­նից, ե­րեք թավ­ջու­թա­կի հա­մար ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյան վրա եմ աշ­խա­տում։ Ի­հար­կե, նկա­տե­լի կլի­նի ազ­դե­ցու­թյու­նը այն ա­մե­նի, ինչ կա­տար­վում է աշ­խար­հում։ Նյար­դա­յին տար­րե­րով ե­րաժշ­տու­թյուն է լի­նե­լու։ Կա­րե­լի է ա­սել` հո­գե­վի­ճակ՝ դի­մա­կից այն կողմ։ Հենց այդ­պես էլ վեր­նագր­ված է՝ «Դի­մա­կից այն կողմ»։
-Ստեղ­ծա­գոր­ծում եք 8 տա­րե­կա­նից։ 25 տա­րի է Ձեր կյանքն ուղ­ղա­կիո­րեն կապ­ված է ե­րաժշ­տու­թյան հետ։ Որևէ կերպ նշե­լու մտադ­րու­թյուն ու­նե՞ք։
-Ա­մեն բան իր ժա­մա­նա­կին է գե­ղե­ցիկ, դեռ ա­ռիթ կլի­նի: Այս տա­րի­նե­րին փոր­ձում եմ կու­տա­կել ու թղ­թին հանձ­նել այն բո­լոր ե­րաժշ­տա­կան մտ­քե­րը, որ կան և տր­վում են ինձ։ 25 տա­րին քիչ ժա­մա­նա­կա­հատ­ված չէ ստեղ­ծա­գոր­ծե­լու հա­մար, բայց կար­ծում եմ, որ ես 25 տա­րի է դե՛ռ ստեղ­ծա­գոր­ծում եմ , այլ ոչ թե՝ ար­դե՛ն ստեղ­ծա­գոր­ծում։
-Հա­կիրճ ներ­կա­յաց­րեք Ձեր ծրագ­րե­րը. են­թադ­րում եմ, որ մեծ մա­սը հե­տաձգ­վել է։
-Իմ խո­րին հա­մոզ­մամբ՝ կյանքն էլ չի լի­նի այն, ինչ կար։ Մենք փա­կե­ցինք նա­խորդ կյանքն ու այն­տեղ թո­ղե­ցինք մեր` այդ ժա­մա­նակ­նե­րին հա­մա­հունչ ծրագ­րե­րը։ Երբ ա­վարտ­վի հա­մա­վա­րա­կը, ա­մեն բան պետք է նո­րից սկ­սել, ծրագ­րե­րին նոր ձևա­չափ հա­ղոր­դել։ Պետք է մտա­ծել նոր նա­խագ­ծե­րի մա­սին, նոր գա­ղա­փար­նե­րի։
-Հե­տա­դարձ հա­յաց­քով սխալ­նե­րի ուղղ­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն կլի­նի՞։
-Ե­ղել է այն, ինչ ար­դեն ե­ղել է։ Ի­հար­կե, կա­րող էր լի­նել շատ ա­վե­լի լավ, չի բա­ցառ­վում, որ լի­ներ ա­վե­լի վատ։ Պետք է շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նեմ Աստ­ծուն, ըն­տա­նի­քիս, նաև այն մարդ­կանց, ով­քեր ե­ղել են կող­քիս և նպաս­տել թե՛ որ­պես մարդ, թե՛ որ­պես կոմ­պո­զի­տոր իմ ձևա­վոր­մա­նը։ Սխալ­ներ ու բաց­թո­ղում­ներ, ի­հար­կե, ե­ղել են, բայց հենց դրանք են օգ­նում մտա­ծել, ա­ռաջ գնալ, վե­րաձևա­վոր­վել։
-Տես­լա­կան, ե­րա­զանք կամ ա­պա­գա­յի ծրագ­րեր ու­նե՞ք։
-Ա­մե­նա­կարևո­րը` քո գոր­ծով լի­նես պի­տա­նի երկ­րիդ, ժո­ղովր­դիդ, ըն­տա­նի­քիդ: Իսկ առ­հա­սա­րակ, Վազ­գեն Սարգ­սյա­նին նվիր­ված մե­ծակ­տավ թա­տե­րա-ե­րաժշ­տա­կան ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն գրե­լու ցան­կու­թյուն և մտադ­րու­թյուն ու­նեմ։ Պա­տա­ռիկ­ներ ար­դեն կան, գր­վել են, միտքս չի կտր­վում այդ գոր­ծից, բայց ամ­բող­ջաց­նե­լու հա­մար դեռ պետք է եփ­վի իմ մեջ։ Ժա­մա­նակ է պետք:
-Կոմ­պո­զի­տոր­նե­րի միու­թյու­նում ա­մե­նօ­րյա վար­չա­կան աշ­խա­տան­քը դժ­վա՞ր է հա­մա­տե­ղել ստեղ­ծա­գոր­ծա­կա­նի հետ։
-Վար­չա­կան աշ­խա­տան­քը շատ ժա­մա­նակ է խլում ու փոքր-ինչ հե­ռաց­նում ինձ ստեղ­ծա­գոր­ծե­լուց, բայց ես այն ա­նում եմ մեծ սի­րով և ու­րախ եմ, որ կա­րո­ղա­նում եմ օգ­տա­կար լի­նել նաև իմ գոր­ծըն­կեր­նե­րին, նպաս­տել նրանց կյան­քում նոր փո­փո­խու­թյուն­նե­րի, նոր հա­մերգ­նե­րի։
-Միր­զո­յա­նա­կան մր­ցույ­թի մա­սին ի՞նչ կա­սեք։ Այս տա­րի այն անց­կաց­վեց առ­ցանց։
-Միր­զո­յա­նա­կան մր­ցույ­թը յու­րա­հա­տուկ տեղ ու­նի իմ կյան­քում։ Այն ար­դեն յոթ տա­րի ա­նընդ­մեջ հնա­րա­վո­րու­թյուն է տա­լիս պա­տա­նի­նե­րին դրսևոր­վե­լու, ներ­կա­յա­նա­լու ինչ­պես պրո­ֆե­սիո­նալ հան­րու­թյա­նը, այն­պես էլ լայն շր­ջա­նա­կի ե­րաժշ­տա­սեր­նե­րին։ Երբ փոքր էի ու ստեղ­ծա­գոր­ծում էի, ինքս ու­նեի նման մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի կա­րիք, ու­զում էի, որ ա­վե­լի մեծ թվով մար­դիկ լսեն ինձ։ ՈՒս­տի կարևոր էր այս հար­թա­կի ստեղ­ծու­մը: Կոմ­պո­զի­տոր­նե­րի միու­թյու­նը հան­րա­պե­տու­թյու­նում ա­ռա­ջինն էր, որ նա­խա­ձեռ­նեց առ­ցանց մր­ցույթ-փա­ռա­տոն, ոչ ժամ­կե­տը փո­խե­ցինք, ոչ հիմ­նա­կան ձևա­չա­փը։ Պար­զա­պես, հաշ­վի առ­նե­լով պա­տա­նի­նե­րի հո­գե­վի­ճա­կը, այս տա­րի այն չանց­կաց­րինք մր­ցու­թա­յին կար­գով, ընտ­րե­ցինք տա­սը լա­վա­գույն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թուն­ներ, ո­րոնք հն­չե­ցին մշա­կու­թա­յին հար­թակ­նե­րում, այդ թվում` նա­խա­րա­րու­թյան, կոն­սեր­վա­տո­րիա­յի և այլն։ Փա­ռա­տո­նը կյան­քի կո­չե­ցինք այն ըն­թաց­քում, երբ ա­մեն բան նոր էր, խա­ռը, ա­նո­րոշ։ Կար­ծում եմ, որ այն հա­ջող­վեց։
-Մի վեր­ջին հարց. ո՞րն է Ձեր ա­մե­նա­հա­ջող­ված ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը:
-Որ­դիս:

Զրույ­ցը՝
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ